Bankowy tytuł egzekucyjny i egzekucja a przerwa biegu przedawnienia
OpublikowanyPraktyka wskazuje, że powszechnie znaną jest instytucja przedawnienia roszczeń. Odnotować można także świadomość zróżnicowania terminów przedawnienia, która objawia się pytaniami klientów Kancelarii, jaki jest termin przedawnienia roszczenia w danej sprawie. O ile jednak samo funkcjonowanie instytucji przedawnienia roszczeń jest powszechnie znane co do zasady, to już instytucja przerwania lub zawieszenia biegu termu przedawnienia nierzadko budzi zdziwienie. Niniejszy wpis nie stanowi jednak próby omówienia podstaw samej instytucji przedawnienia, czy też przerwania lub zawieszenia jego biegu, a ma na celu przybliżenie skutków przerwania biegu przedawniania roszczenia w sytuacji, w której bank wydał bankowy tytuł egzekucyjny, zaopatrzony następnie w klauzulę wykonalności i wszczęta została przez ten bank egzekucja, a zapłaty dochodzi już firma windykacyjna, która ten dług nabyła. Kwestia ta jest niezwykle istotna dla dłużników, wobec których toczyła się już egzekucja (lub wobec ich poprzedników prawnych np. spadkodawców) na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego, a następnie ich dług został nabyty przez firmę windykacyjną.
Niniejszy wpis i twierdzenia w nim podnoszone będą w głównej mierze sprowadzały się do przybliżenia słusznych poglądów w przedmiotowej kwestii jakie zostały ujęte w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2016 roku, III CZP 29/16.
Otóż Sąd Najwyższy w uzasadnieniu przedmiotowej uchwały wyjaśnił, że w sytuacji, gdy dług został nabyty przez osobę niebędącą bankiem (czyli np. firmę windykacyjną), to osoba taka nie nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia, nawet jeśli uprzednio wszczęte zostało postępowanie egzekucyjne na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności.
W pierwszej kolejności trzeba wskazać, ze firm windykacyjna (nie będąca bankiem), która nabywa dług musi w celu dochodzenia roszczenia uzyskać nowy tytuł wykonawczy w postępowaniu sądowym (nie ma nowiem zastosowania przepis art. 192 § 3 k.p.c.).
Po drugie, istotną jest okoliczność, że uprawnienie banków do wystawiania bankowych tytułów egzekucyjnych i po nadaniu klauzuli wykonalności, wszczęcia na ich podstawie postępowania egzekucyjnego zostało odebrane na podstawie przepisu art. 1 ust. 4 ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1854), którym to przepisem uchylony został przepis art. 96 – 98 Prawa Bankowego. Zgodnie jednakże z przepisem art. 11 ust. 3 tej ustawy bankowy tytuł egzekucyjny, któremu nadano klauzulę wykonalności na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów zachowuje swoją moc.
Starsze orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazywało, że złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, tak jak i wszczęcie postępowania egzekucyjnego na jego podstawie przerywa bieg przedawnienia (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2004 roku, III CZP 101/03, czy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2011 roku, IV CSK 156/11). Co prawda zgodnie z przepisem art. 509 § 2 k.c. nabycie długu powoduje to, że ogół uprawnień dotychczasowego wierzyciela przechodzi na nabywcę, jednak w przypadku wierzytelności objętej bankowym tytułem wykonawczym sytuacja ta kształtuje się odmiennie, ponieważ uprawnienie do wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego przysługiwało jedynie bankom i tylko one mogły wystąpić o nadanie im klauzuli wykonalności (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2004 roku, III CZP 9/04), a jak już zostało wyżej wspomniane nabywca niebędący bankiem nie może też kontynuować egzekucji wszczętej przez bank. Należy także wskazać, ze Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 listopada 2014 roku, II CSK 196/14, wyjaśnił iż przerwanie biegu przedawnienia na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.p.c. następuje, co do zasady, tylko pomiędzy stronami postępowania, jeżeli z istoty łączącego je stosunku prawnego wynika, że są materialnie zobowiązane lub uprawnione (skutek występuje tylko w podmiotowych i przedmiotowych granicach). Wszczęcie egzekucji powodu je zatem przerwę biegu przedawnienia wtedy, gdy wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego pochodzi od wierzyciela wskazanego w tytule egzekucyjnym.
Mając na uwadze powyższe firma windykacyjna (nie będąca bankiem), która nabywa dług nie korzysta z przerwy biegu przedawnienia i rozpoczęcia biegu na nowo, wywołanych przez bank, który zbył wierzytelność.
Powyższe informacje są niezwykle istotne przy analizie skuteczności podniesienia zarzutu przedawnienia przez osoby, przeciwko którym firmy windykacyjne skierowały pozew lub już wydany został nakaz zapłaty, od którego przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu.
Adwokat Paweł Stachniałek oferuje usługi pomocy prawnej w sprawach dotyczących roszczeń dochodzonych przez formy windykacyjne, a w szczególności w zakresie reprezentacji przed sądem i sporządzania sprzeciwu od nakazu zapłaty.
Adwokat Paweł Stachniałek
Kancelaria Adwokacka w Iławie. Adwokat Iława