Wina w rozwodzie a alimenty od byłego małżonka
OpublikowanyPrzy omawianiu spraw rozwodowych szereg spraw budzi zainteresowanie klientów. Wśród najbardziej interesujących kwestii są sprawy dotyczące małoletnich dzieci (ich miejsce zamieszkania, alimenty, sprawy związane z władzą rodzicielską i kontakty), sprawy dotyczące podziału majątku wspólnego, ale także i sprawy alimentów na rzecz byłych małżonków. Nierzadko klienci zainteresowani są także orzeczeniem winy rozwodu drugiego małżonka, jednak w zakresie tego zagadnienia zawsze warto wyjaśnić, że ustalanie winy rozwodu zazwyczaj łączy się z obciążeniem dużym ładunkiem emocjonalnym, koniecznością dowodzenia winy i odpierania twierdzeń strony przeciwnej, które są mogą być twierdzeniami gołosłownymi, lecz krzywdzącymi. Jednakże na kwestię ustalenia winy w rozwodzie należy także spojrzeć przez pryzmat roszczeń o alimenty dla rozwodzącego się małżonka, ponieważ ta kwestia może mieć na tyle istotne znaczenie, że ustalenie winy jest konieczne. Wyjaśniam zatem jakie znaczenie ma wina w rozwodzie dla alimentów od byłego małżonka.
Przed przystąpieniem do szczegółowych wyjaśnień trzeba zaznaczyć, że kwestia winy ma znaczenie dla alimentów, ale wyłącznie tych orzekanych na rzecz byłego małżonka, nie zaś na rzecz wspólnych dzieci.
Dla porządku trzeba także wyjaśnić, że możliwym jest orzeczenie rozwodu:
- – z wyłącznej winy jednego z małżonków,
- – bez orzekania o winie,
- – z winy obu małżonków.
Zgodnie z przepisem art. 60 § 1 Kodeksu Rodzinnego i opiekuńczego (dalej: k.r.o.) jeśli nie orzeczono wyłącznej winy w rozwodzie którejś ze stron to małżonek znajdujący się w niedostatku, może żądać alimentów w zakresie swych usprawiedliwionych potrzeb oraz uwzględniając możliwości drugiego małżonka.
Natomiast przepis art. 60 § 2 k.r.o. stanowi, że w sytuacji gdy orzeczono wyłączną winę rozwodu jednego z małżonków to małżonek niewinny może żądać alimentów jeśli rozwód spowodował istotne pogorszenie sytuacji materialnej tego małżonka nie tylko w zakresie niedostatku.
Przepis art. 60 § 3 k.r.o. dodatkowo wskazuje, że obowiązek alimentacyjny wygasa w razie zawarcia nowego małżeństwa przez małżonka uprawnionego do alimentów. Ponadto, gdy zobowiązanym do alimentów jest małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, a zatem w sytuacji rozwodu bez orzekania o winie, to obowiązek alimentacyjny wygasa z upływem 5 lat od orzeczenia rozwodu (chyba że występują wyjątkowe okoliczności i sąd przedłuży ten okres).
Można zatem w skrócie powiedzieć, że w sytuacji braku orzeczenia winy lub ustalenia winy obu stron alimenty dla byłego małżonka mogą być orzeczone w sytuacji stanu niedostatku małżonka wynikającego z orzeczenia rozwodu. W przypadku zaś orzeczenia wyłącznej winy jednej ze stron alimenty te mogą być orzeczone pomimo braku stanu niedostatku, jednak gdy istotne pogorszenie sytuacji małżonka jest konsekwencją rozwodu. Jeśli chodzi o czas przez jaki przysługują alimenty na rzecz uprawnionego małżonka, to w sytuacji orzeczenia rozwodu bez orzekania o winie stron, alimenty przysługują co do zasady przez okres 5 lat. W innych przypadkach alimenty nie są ograniczone czasem (poza chwilą zawarcia nowego małżeństwa przez osobę uprawnioną do alimentów).
Wracając zatem do wariantów orzekania o winie można hasłowo ująć to zagadnienie w sposób następujący:
- – z wyłącznej winy jednego z małżonków – niekonieczny niedostatek, alimenty bezterminowe,
- – bez orzekania o winie – konieczny niedostatek, alimenty przez 5 lat (co do zasady),
- – z winy obu małżonków – konieczny niedostatek, alimenty bezterminowe.
Trzeba także wyjaśnić, że za stan niedostatku rozumie się brak własnych środków finansowych i możliwości zaspokojenia potrzeb, które stanowią podstawowe potrzeby bytowe.
Na marginesie można poruszyć także kwestię, która bardzo często występuje w rozmowach z klientami w sprawach rozwodowych (oraz w innych sprawach z zakresu prawa rodzinnego). Otóż klienci Kancelarii często pytają, czy konieczne jest ustanowienie pełnomocnika w takich sprawach. Trzeba zatem wyjaśnić, że przepisy prawa nie wymagają działania w takich sprawach przy pomocy fachowego pełnomocnika, lecz ładunek emocjonalny jakim obarczone są te sprawy często jest wręcz paraliżujący dla stron, a mnogość spraw z życia prywatnego, które strony chcą poruszyć przed sądem przedstawiane są często w sposób nieudolny procesowo. Doświadczenie pokazuje zatem, że brak pełnomocnika nie wyklucza podjęcia sprawy o rozwód, jednak pomoc profesjonalnego pełnomocnika z pewnością jest niezwykle pomocna nie tylko w zakresie właściwego budowania wniosków procesowych, podnoszenia twierdzeń oraz przesłuchiwania stron i świadków, ale też ważny dla poczucia bezpieczeństwa w tym budzącym emocje procesie.
Adwokat Paweł Stachniałek oferuje usługi reprezentacji przed sądami, sporządzanie pozwów i apelacji w sprawach z zakresu prawa rodzinnego, w tym w sprawach o rozwód.
adwokat Paweł Stachniałek
Kancelaria Adwokacka w Iławie
Więcej informacji na temat rozwodu możesz przeczytać pod poniższym linkiem:
Więcej informacji na temat alimentów przeczytasz tutaj: