Przekazanie gospodarstwa a dział spadku

Opublikowany

Przekazanie gospodarstwa a dział spadku

Przepis art. 1039 § 1 Kodeksu cywilnego zobowiązuje do zaliczenia na schedę spadkową wartości darowizn otrzymanych od spadkodawcy przez spadkobiercę ustawowego. Obowiązek ten dotyczy jednakże zstępnych i małżonka, natomiast nie dotyczy darowizn, które spadkodawca uczynił bez obowiązku ich zaliczenia na schedę spadkową. Przy dokonywaniu działu spadku, co do zasady,  koniecznym jest zatem zaliczenie darowizn, jakie ewentualnie otrzymali spadkobiercy od spadkodawcy za życia. To uregulowanie służyć ma temu temu, aby wyrównać korzyści jakie spadkobiercy ustawowi należący do pierwszej grupy uzyskali od spadkodawcy.

W uchwale Sądu Najwyższego z dnia7 lutego 2014 roku, III CZP 114/13, rozstrzygnięte zostało, że gospodarstwo rolne przekazane spadkobiercy w drodze umowy przekazania gospodarstwa (w trybie art. 52 ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin) nie podlega zaliczeniu na schedę spadkową.

Sąd Najwyższy wyjaśnił bowiem, że ww. przepis odnosi się do pojęcia “darowizny”. Umowa o przekazanie gospodarstwa rolnego następcy na podstawie ustawy ubezpieczeniowej, której zawarcie stanowiło przesłankę uzyskania emerytury przez rolnika, różni się od darowizny. Przy umowie przekazania gospodarstwa rolnego następcy występuje bowiem cel socjalny, tj. zapewnienie rolnikowi emerytury z ubezpieczenia społecznego oraz zapewnienie dalszego prowadzenia gospodarstwa rolnego.

Także i w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 25 listopada 2005 roku, III CZP 59/05, Sąd Najwyższy, uznał, że umowa przekazania gospodarstwa rolnego następcy nie jest rodzajem umowy darowizny.

Podsumowując, Sąd Najwyższy wyjaśnił, że umowa darowizny i umowa przekazania gospodarstwa rolnego następcy mają cechy wspólne, ale są to umowy różniące się od siebie w istotny sposób.

 

Adwokat Paweł Stachniałek w ramach prowadzonej kancelarii adwokackiej, świadczy usługi pomocy prawnej z zakresu prawa spadkowego, w tym w sprawach o dział spadku i zachowek.

Adwokat Paweł Stachiałek

www.adwokat-ilawa.com

Więcej na temat umowy przekazania gospodarstwa rolnego i jej znaczenia dla prawa spadkowego przeczytasz we wpisie:

Przekazanie gospodarstwa rolnego